ΣΠΗΛΑΙΟΒΑΡΑΘΡΟ ΚΑΠΑΡΟΤΡΥΠΑ ΝΕΜΕΑΣ

Στις 8/5/2016 τα μέλη της Ε.Σ.Ε. Γεράσιμος Μπενέζης και Θεολόγος Τσαλίκογλου επισκέφτηκαν το προσφάτως εξερευνημένο σπηλαιοβάραθρο «Καπαρότρυπα» στην Νεμέα βάθους 160 m. Σκοπός της αποστολής ήταν να γνωρίσουν, να αξιολογήσουν και να διερευνήσουν την δυνατότητα ένταξης του συγκεκριμένου βαράθρου στα μελλοντικά εκπαιδευτικά προγράμματα της Ε.Σ.Ε.

Περιγραφή του σπηλαιοβαράθρου:
Το βάραθρο έχει δυο εισόδους που βρίσκονται σε επικλινές πλαγιά. Η πρώτη είσοδος είναι επιμήκης με μικρό άνοιγμα ενώ η δεύτερη είσοδος έχει διαστάσεις 3×6 m κατά προσέγγιση.
Μετά από κατάβαση 8 m περίπου φτάνουμε σε αίθουσα διαστάσεων 10x 15 m. Υπάρχει διάκοσμος ο οποίος είναι στεγνός λόγω της έκθεσης του στο φως. Στην αίθουσα αυτή το φως διαχέεται εντυπωσιακά και από τις δυο εισόδους. Ακολουθεί κατωφέρεια με φερτά υλικά (σάρα) που καταλήγει στην δεύτερη και μεγαλύτερη κατάβαση του βαράθρου διαστάσεων πλάτους 5 m μήκους 4 m και βάθους 50 m και με τοιχωματικό διάκοσμο. Καταλήγουμε στην δεύτερη αίθουσα με επικλινή και ασταθή κατωφέρεια (σάρα) με ενεργό τοιχωματικό διάκοσμο. Οι διαστάσεις αυτής της αίθουσας είναι 20×5 m και υψομετρική διαφορά +10 m. Στο τέλος της αίθουσας και δεξιά μετά από ανάβαση 4 m σε σταλαγμιτικά το σπηλαίο συνεχίζει από στενό πέρασμα διαστάσεων 50x30cm και μήκους 1,5 m. Ακολουθεί τρίτη κατάβαση σε επικλινή βάραθρο με τοιχωματικό διάκοσμο. Από εδώ ξεκινά παρουσία λάσπης που στην συνέχεια γίνεται πιο έντονη. Μετά από 20 m περνάμε στενό κάθετο πέρασμα συνεχίζουμε για άλλα 4 m και καταλήγουμε σε μικρή μακρόστενη αίθουσα με αρκετή λάσπη. Το σπήλαιο συνεχίζει αριστερά και προσπερνώντας βράχινους όγκους φτάνουμε στο στόμιο της επόμενης κατάβασης βάθους 12 m που καταλήγει στην τρίτη αίθουσα διαστάσεων 4×6 m με παρουσία λάσπης και αρκετό διάκοσμο. Ακολουθεί τελευταία κατάβαση βάθους 25 m που καταλήγει στην τελευταία και μεγαλύτερη αίθουσα διατάσεων 30x20m και μέγιστου ύψους 15m. Μεγάλες κατακρημνίσεις, αρκετή λάσπη, σημαντικός πληθυσμός νυχτερίδων με αρκετό γουανό και σταλακτιτικό διάκοσμο. Ανάμεσα από τις κατακρημνίσεις συνεχίζει το σπήλαιο με κατάβαση 7 m όπου και τελειώνει.

Ιστορικό της εξερεύνησης:
Σύμφωνα με πληροφορίες που συλλέξαμε στο διαδίκτυο, το βάραθρο Καπαρότρυπα εντοπίστηκε από τον Γιάννη Φαρσαράκη τον Ιούλιο του 2014 και ξεκίνησε την εξερεύνηση μαζί με την Βάντα Ψαρούλη και τον Νίκο Παγκάκη. Στις 10 και 17 Αυγούστου του 2014 ολοκληρώθηκε η εξερεύνηση με την παρουσία και των Α. Ξανθόπουλο, Μ. Μοσχολιδάκη και Δ. Καρούτη.

Περιγραφή αρματώματος:
Ξεκινάμε με φυσικό δέσιμο από δένδρο, τραβερσάρουμε δεξιά όπου υπάρχει διπλή αγκυρωση (β.β. = βιομηχανικά βύσματα) μετά από κατάβαση 3 m υπάρχει παράκαμψη σε β.β. μ. Μετά την ολοκλήρωση της πρώτης κατάβασης τραβεράρουμε δεξιά χρησιμοποιώντας δυο μόνιμους λευκούς ιμάντες σε σταλαγμιτικά. Προσοχή δεν συνεχίζουμε όπως κινείται η σάρα αλλά ακολουθούμε δεξιά πάνω στα σταλαγμιτικά, με χρήση διπλής αγκύρωσης σε β.β., όπου μας βγάζει δεξιά στην αίθουσα και στην αρχή της δεύτερης και μεγαλύτερης κατάβασης του σπηλαίου με διπλή αγκύρωση σε β.β. Συνεχιζουμε για 4m όπου είμαστε στην αρχή του πηγαδιού. Αλλαγή σε μονό β.β. κατεβαίνουμε με δεξιά κατεύθυνση και αρματώνουμε σε διπλή αγκυρωση β.β. όπου είναι η κύρια δεσιά της κατάβασης. Μετά από 10 m κάνουμε παράκαμψη με ιμάντα σε σταλαγμιτικό και συνεχίζουμε μέχρι το τέλος της κατάβασης. Στην δεύτερη αίθουσα αγνοούμε αριστερά τα μονά β.β. που ανηφορίζουν τραβεσαριστά που προφανώς έχουν τοποθετηθεί για εξερευνητικούς λόγους. Στο τέλος της αίθουσας μετά από αναρρίχηση 4 m (δυο μόνιμοι λευκοί ιμάντες) Χρησιμοποιούμε τον πάνω λευκό ιμάντα για να ασφαλίσουμε την ανάβαση των 4 m και αριστερά στο στένωμα αρματώνουμε σε μονό β.β. Περνάμε στην αρχή της τρίτης κατάβασης αρματώνουμε σε διπλή αγκύρωση β.β. Κατεβαίνοντας 10 m βάζουμε παράκαμψη σε μονό β.β. και στα επόμενα 5 m αρματώνουμε σε διπλή αγκύρωση β.β. Πριν την μικρή αίθουσα με λάσπη έχουμε δυο επιλογές για αρμάτωμα είτε χρησιμοποιούμε τον λευκό μόνιμο ιμάντα είτε αρματώνουμε σε δυο μονά β.β. Συνεχίζουμε αριστερά στις κατακρημνίσεις όπου αρματώνουμε στην οροφή σε διπλά β.β. Φτάνουμε στην αρχή του βαράθρου αρματώνουμε πάλι σε διπλή αγκύρωση με β.β Μετά από 3 m βάζουμε παράκαμψη σε μονό β.β. με ιμάντα και καταλήγουμε στην τρίτη αίθουσα. Ακολουθεί η τελευταία κατάβαση ξεκινώντας με διπλά β.β. και στα 2 m βάζουμε παράκαμψη σε μόνιμο λευκό ιμάντα. Στα 6 m αλλαγή σε διπλά β.β. και στα 3 m τελευταία παράκαμψη σε μόνιμο λευκό ιμάντα και καταλήγουμε στην τελευταία και μεγάλη αίθουσα

Υλικά που χρησιμοποιήσαμε
Κρίκοι ασφαλείας: 26
Κρίκοι απλοί: 6
Ιμάντες: 6
Πλακέτες διαφόρων τύπων: 27
Σχοινιά: 100m, 25m, 60m, 40m, 20m.
Όλα τα υλικά ανήκουν στους συμμετέχοντες Γεράσιμο Μπενέζη και Θεολόγο Τσαλίκογλου

Παρατηρήσεις σχετικά με τα υλικά:
Για ομάδα που θα επισκεφτεί στο μέλλον το σπήλαιο θα προτείναμε να έχει επιπλέον 10 κρίκους ασφαλείας για να τα βάλει ως βοηθητικούς στις δίπλες αγκυρώσεις. Επίσης επειδή χρησιμοποιήσαμε τους μόνιμους ιμάντες που βρήκαμε, θα προτείναμε οι συμμετέχοντες στην ομάδα να έχουν 4 – 6 επιπλέον ιμάντες. Επειδή όλα τα βύσματα είναι βιομηχανικά θα προτείναμε πριν το αρμάτωμα να έχουν βγάλει τις βίδες από τις πλακέτες ώστε να εξοικονομήσουν χρόνο. Επίσης παρόλο που όλα τα παξιμάδια ήταν στα βύσματα καλό θα είναι για λόγους ασφαλείας να έχουν μαζί τους ορισμένο αριθμό παξιμαδιών. Τέλος θα προτείναμε να έχουν τα εξής σχοινιά μαζί τους: Για την πρώτη κατάβαση με την τραβέρσα 50 m, για την δεύτερη κατάβαση70 m, για την τρίτη κατάβαση 70 m, για την τέταρτη 40 m και επιπλέον 15 m αν θέλουν να κάνουν την τελευταία μικρή κατάβαση μέσα από τις κατακρημνίσεις στην τελευταία αίθουσα.

Βιολογικά ευρήματα:
Στην είσοδο του βαράθρου βρέθηκε κουκουβάγια. Σε όλο το ανάπτυγμα του βαράθρου βρέθηκαν δολιχόποδα. Στην τελευταία και μεγάλη αίθουσα υπάρχει σημαντικός πληθυσμός νυχτερίδων. Σε αυτήν την αίθουσα όλο το δάπεδο είναι καλυμμένο με γουανό και στο οποίο εντοπίστηκε διπλόποδο Schizopetalidae. Κάποιο Acanthopetalum ή συγγενικό σύμφωνα με τον βιολόγο Καλουστ Παραγκαμιάν που είδε την φωτογραφία με το διπλόπδο. Επίσης σύμφωνα με μαρτυρία κατοίκου παλιότερα στην είσοδο του βαράθρου υπήρχαν περιστέρια.

Λαογραφικά στοιχεία:
Σύμφωνα με μαρτυρία γηραιού κατοίκου του χωριού το βάραθρο είναι γνωστό στους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής και συνοδεύεται με μύθο σύμφωνα με το οποίο το όνομα του σπηλαίου προέρχεται από την οικογένεια Κάπαρη που διέθετε νερόμυλο. Ο γιος της οικογένειας καθώς έβοσκε τα πρόβατα του έπεσε χωρίς να το καταλάβει το μαντίλι του στο βάραθρο το οποίο εντόπισε κι αναγνώρισε ο πατέρας του στην πηγή κεφαλαρίου. Όταν συναντήθηκαν πατέρας και γιος είπαν τι είχε συμβεί και αποφάσισαν να ρίξουν την φλογέρα του γιού στο βάραθρο και η οποία εμφανίστηκε στην πηγή του κεφαλαρίου. Έτσι προέκυψε η ονομασία του σπηλαιοβαράθρου. Αυτός ο μύθος επιβεβαιώνει την πεποίθηση των ντόπιων ότι το βάραθρο επικοινωνεί με την πηγή.
Παρόμοιοι μύθοι με παραλλαγές συναντώνται και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας.

Γενικές παρατηρήσεις:
Το σπηλαιοβάραθρο είναι καλά αρματωμένο με καλή κίνηση. Οι πολλές διπλές ακυρώσεις και τα στιβαρά φυσικά δεσίματα εξασφαλίζουν την απαραίτητη ασφάλεια. Είναι κατάλληλο να ενταχθεί στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για προχωρημένους της Ε.Σ.Ε. Επίσης οι απόφοιτοι του σεμιναρίου β΄ βαθμού μπορούν να το επισκεφτούν με στόχο να εξασκηθούν στο αρμάτωμα και στην κίνηση σε μεσαίας δυσκολίας βάραθρο.